Syphilis - ቂጥኝhttps://am.wikipedia.org/wiki/ቂጥኝ
ቂጥኝ (Syphilis) በTreponema pallidum የሚመጣ በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፍ ኢንፌክሽን ነው። የቂጥኝ ምልክቶች እና ምልክቶች ከአራቱ እርከኖች (ዋና፣ ሁለተኛ ደረጃ፣ ድብቅ እና ሶስተኛ ደረጃ) ላይ በመመስረት ይለያያሉ። የመጀመርያው ደረጃ አንድ ቻንከር (ጠንካራ፣ ህመም የሌለው፣ የማያሳክክ የቆዳ ቁስለት አብዛኛውን ጊዜ በ1 ሴሜ እና 2 ሴ.ሜ ዲያሜትር ያለው) ቢሆንም ብዙ ቁስሎች ሊኖሩ ይችላሉ። በሁለተኛ ደረጃ ቂጥኝ ውስጥ የተንሰራፋ ሽፍታ ይከሰታል, ይህም በተደጋጋሚ የእጆችን እና የእግሮችን መዳፍ ያካትታል. በተጨማሪም በአፍ ወይም በሴት ብልት ውስጥ ቁስሎች ሊኖሩ ይችላሉ. ለዓመታት ሊቆይ በሚችል ድብቅ ቂጥኝ፣ ጥቂት ወይም ምንም ምልክቶች አይታዩም። በሶስተኛ ደረጃ ቂጥኝ ውስጥ የድድማ (ለስላሳ, ካንሰር ያልሆኑ እድገቶች), የነርቭ ችግሮች ወይም የልብ ምልክቶች አሉ. ቂጥኝ ከብዙ ሌሎች በሽታዎች ጋር ተመሳሳይ ምልክቶችን ሊያስከትል ይችላል።

ምርመራ እና ህክምና
VDRL እና RPR የቅርብ ጊዜ ኢንፌክሽኑን ለማረጋገጥ እና የቂጥኝ በሽታን ለማጣራት ሊያገለግሉ ይችላሉ። የኤፍቲኤ-ኤቢኤስ ምርመራ የበለጠ የተለየ ምርመራ ነው እና ያለፈውን የኢንፌክሽን ታሪክ ለመፈተሽ ሊያገለግል ይችላል። ፔኒሲሊን ቂጥኝን ለማከም ያገለግላል።

☆ እ.ኤ.አ. በ 2022 ከጀርመን የስቲፍቱንግ ዋረንቴስት ውጤቶች ፣ በሞዴልደርም የተገልጋዮች እርካታ ከሚከፈልባቸው የቴሌሜዲኬን ምክሮች በትንሹ ያነሰ ነበር።
  • Chancres - የመጀመሪያ ደረጃ ቂጥኝ ኢንፌክሽን በTreponema pallidum
  • Jarisch Herxheimer reaction - ቂጥኝ እና የሰው የበሽታ መከላከያ ቫይረስ
  • Secondary syphilis
References Secondary syphilis in cali, Colombia: new concepts in disease pathogenesis 20502522 
NIH
ቂጥኝ በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፍ በሽታ በ Treponema pallidum ባክቴሪያ የሚከሰት ነው። በዚህ ጥናት ውስጥ, ከ18-68 የሆኑ ሁለተኛ ደረጃ ቂጥኝ ያለባቸው 57 ታካሚዎች ላይ እናተኩራለን.
Venereal syphilis is a multi-stage, sexually transmitted disease caused by the spirochetal bacterium Treponema pallidum (Tp). Herein we describe a cohort of 57 patients (age 18-68 years) with secondary syphilis (SS) identified through a network of public sector primary health care providers in Cali, Colombia.
 Syphilis 30521201 
NIH
ቂጥኝ በ Treponema pallidum የሚመጣ የባክቴሪያ ኢንፌክሽን ነው። የተለያዩ በሽታዎችን መኮረጅ ይችላል, ይህም great imitator ቅጽል ስም ያገኛል. ቂጥኝ አሁንም በዓለም ዙሪያ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ይጎዳል ነገር ግን በፔኒሲሊን ውጤታማ በሆነ መንገድ ሊታከም ይችላል።
Syphilis is a systemic bacterial infection caused by the spirochete Treponema pallidum. Due to its many protean clinical manifestations, it has been named the “great imitator and mimicker.” Syphilis remains a contemporary plague that continues to afflict millions of people worldwide. Luckily, the causative organism is still sensitive to penicillin.
 Syphilis 29022569 
NIH
Treponema pallidum በወሲባዊ ግንኙነት ወይም ከእናት ወደ ልጅ በእርግዝና ወቅት ቂጥኝ ያስከትላል። ምንም እንኳን በሽታውን ለመመርመር ቀላል የሆኑ ምርመራዎች ቢደረጉም እና ለረጅም ጊዜ በወሰደው የፔኒሲሊን መርፌ ህክምና ጥሩ ውጤት ቢኖረውም, ቂጥኝ እንደገና በዓለም ዙሪያ ትልቅ ችግር እየሆነ መጥቷል. ይህ በተለይ ከፍተኛ እና መካከለኛ ገቢ ባለባቸው አገሮች ከወንዶች (MSM) ጋር የግብረ ሥጋ ግንኙነት በሚፈጽሙ ወንዶች ላይ እውነት ነው። አንዳንድ ዝቅተኛ ገቢ ያላቸው አገሮች ቂጥኝ ከእናት ወደ ሕፃን መተላለፉን ለማስቆም የዓለም ጤና ድርጅት ግቦችን ቢያሟሉም፣ በኤችአይቪ ፖዘቲቭ ኤም. ኤስ. ኤም መካከል አሳሳቢ የሆነ የቂጥኝ በሽታ መጨመር አለ።
Treponema pallidum subspecies pallidum (T. pallidum) causes syphilis via sexual exposure or via vertical transmission during pregnancy. Despite the availability of simple diagnostic tests and the effectiveness of treatment with a single dose of long-acting penicillin, syphilis is re-emerging as a global public health problem, particularly among men who have sex with men (MSM) in high-income and middle-income countries. Although several low-income countries have achieved WHO targets for the elimination of congenital syphilis, an alarming increase in the prevalence of syphilis in HIV-infected MSM serves as a strong reminder of the tenacity of T. pallidum as a pathogen.
 Congenital Syphilis 30725772 
NIH
(1) የተስፋፋ ጉበት፡- ይህ ብዙ ጊዜ የሚገኝ ሲሆን ከተስፋፋ ስፕሊን ጋር አብሮ ሊከሰት ይችላል። በጨለማ ፊልድ ማይክሮስኮፕ ውስጥ የጉበት ባዮፕሲ መመርመር የ spirochete መኖሩን ያሳያል. የጉበት ተግባር ምርመራዎች ያልተለመዱ ነገሮችን ሊያሳዩ ይችላሉ. (2) የቆዳ ቢጫ (ጃንዲስ) ፡- አንድ ሰው አገርጥቶትን ያሳየ እንደሆነ ጉበት ምን ያህል እንደተጎዳ ይወሰናል። (3) ንፍጥ፡- ብዙውን ጊዜ ከመጀመሪያዎቹ ምልክቶች አንዱ፣ ብዙውን ጊዜ ከተወለደ በኋላ ባለው በመጀመሪያው ሳምንት ውስጥ። (4) ያበጡ ሊምፍ ኖዶች፡ አጠቃላይ የሊምፍ ኖዶች እብጠት፣ ብዙ ጊዜ ህመም የሌለበት፣ እንዲሁ የተለመደ ነው። (5) የቆዳ ሽፍታ፡ ሽፍታ ከአፍንጫው ከወጣ ከአንድ እስከ ሁለት ሳምንታት በኋላ ይታያል። ትንሽ ቀይ ወይም ሮዝ ነጠብጣቦች ከኋላ፣ መቀመጫዎች፣ ጭኖች እና የእግሮች ጫማ ሊታዩ ይችላሉ። ይህ ሽፍታ ወደ መፋቅ እና መፋቅ ሊያድግ ይችላል።
(1) Hepatomegaly: This is the most common finding and may occur with splenomegaly. Biopsy of the liver followed by darkfield microscopy may reveal the spirochete. Liver function tests may be abnormal. (2) Jaundice: Jaundice may or may not be present depending on the extent of liver injury. (3) Rhinitis: One of the first clinical presentations, usually in the first week of life. Copious, persistent white discharge is noted, which contains spirochetes that can be visualized under darkfield microscopy. (4) Generalized Lymphadenopathy: Generalized, non-tender lymphadenopathy is also a common finding. (5) Rash: Rash usually appears one to two weeks after rhinitis. Small red or pink colored maculopapular lesions may be commonly seen on the back, buttocks, posterior thigh and soles of the feet. The rash progresses to desquamation and crusting.