Syphilis - Сифилисhttps://ky.wikipedia.org/wiki/Котон_жара
Сифилис (Syphilis) - Treponema pallidum пайда болгон жыныстык жол менен жугуучу инфекция. Сифилистин белгилери жана симптомдору анын төрт стадиясынын кайсынысына (баштапкы, экинчилик, жашыруун жана үчүнчү) жараша өзгөрөт. Баштапкы стадия классикалык түрдө бир шанкр (chancre) менен (катуу, оорутпаган, кычышпаган тери жарасы, адатта диаметри 1 смден 2 смге чейин) пайда болот, бирок бир нече жаралар болушу мүмкүн. Экинчилик сифилисте диффузиялык исиркектер (rash) пайда болот, ал көбүнчө алаканды жана таманды камтыйт. Ооздо же жыныс кынында жаралар да болушу мүмкүн. Жылдар бою созулушу мүмкүн болгон жашыруун сифилистин белгилери аз же такыр байкалбайт. Үчүнчү даражадагы сифилисте гуммалар (gummas) (жумшак, раксыз өсүүлөр), неврологиялык көйгөйлөр же жүрөктүн симптомдору болот. Сифилис көптөгөн башка ооруларга окшош симптомдорду жаратышы мүмкүн.

Диагностика жана дарылоо
VDRL жана RPR акыркы инфекцияны тастыктоо жана сифилиске текшерүү үчүн колдонулушу мүмкүн. FTA-ABS тести конкреттүү тест жана мурунку инфекция тарыхын текшерүү үчүн колдонулушу мүмкүн. Пенициллин (penicillin) сифилисти дарылоо үчүн колдонулат.

☆ Германиянын 2022-жылдагы Stiftung Warentest жыйынтыгында ModelDerm менен керектөөчүлөрдүн канааттануусу телемедициналык акы төлөнүүчү консультацияларга караганда бир аз төмөн болгон.
  • Chancres ― Treponema pallidum тарабынан биринчилик сифилитикалык инфекция
  • Jarisch Herxheimer reaction ― Сифилис жана адамдын иммундук жетишсиздигинин вирусу
  • Secondary syphilis
References Secondary syphilis in cali, Colombia: new concepts in disease pathogenesis 20502522 
NIH
Сифилис - Treponema pallidum бактериясы пайда кылган жыныстык жол менен жугуучу оору. Бул изилдөөдө биз экинчи стадиядагы сифилис (secondary syphilis) менен 18‑68 жаштагы 57 бейтапка көңүл бурабыз.
Venereal syphilis is a multi-stage, sexually transmitted disease caused by the spirochetal bacterium Treponema pallidum (Tp). Herein we describe a cohort of 57 patients (age 18-68 years) with secondary syphilis (SS) identified through a network of public sector primary health care providers in Cali, Colombia.
 Syphilis 30521201 
NIH
Сифилис - Treponema pallidum пайда кылган бактериялык инфекция. Ал ар кандай ооруларды туурап, great imitator деген лакап атка ээ болот. Сифилис дагы деле дүйнө жүзү боюнча миллиондогон адамдарга таасир этет, бирок пенициллин менен натыйжалуу дарыласа болот.
Syphilis is a systemic bacterial infection caused by the spirochete Treponema pallidum. Due to its many protean clinical manifestations, it has been named the “great imitator and mimicker.” Syphilis remains a contemporary plague that continues to afflict millions of people worldwide. Luckily, the causative organism is still sensitive to penicillin.
 Syphilis 29022569 
NIH
Treponema pallidum кош бойлуу кезде жыныстык катнаш аркылуу же энеден балага сифилис оорусун козгойт. Аны аныктоо үчүн жөнөкөй тесттер бар жана пенициллиндин узакка созулган бир жолу менен дарылоо жакшы натыйжа бергенине карабастан, сифилис дүйнө жүзү боюнча кайрадан чоң көйгөйгө айланууда. Бул, айрыкча, кирешеси жогорку жана орто өлкөлөрдөгү эркектер менен жыныстык катнашта болгон эркектерге (МСМ) тиешелүү. Кээ бир кирешеси аз өлкөлөр ДСУнун энеден балага сифилистин өтүшүн токтотуу боюнча максаттарына жеткени менен, ВИЧ-позитивдүү МСМ арасында сифилистин көбөйүшү тынчсыздандырат.
Treponema pallidum subspecies pallidum (T. pallidum) causes syphilis via sexual exposure or via vertical transmission during pregnancy. Despite the availability of simple diagnostic tests and the effectiveness of treatment with a single dose of long-acting penicillin, syphilis is re-emerging as a global public health problem, particularly among men who have sex with men (MSM) in high-income and middle-income countries. Although several low-income countries have achieved WHO targets for the elimination of congenital syphilis, an alarming increase in the prevalence of syphilis in HIV-infected MSM serves as a strong reminder of the tenacity of T. pallidum as a pathogen.
 Congenital Syphilis 30725772 
NIH
(1) Боордун чоңоюшу (Hepatomegaly): Бул көбүнчө кездешет жана чоңойгон көк боор менен бирге болушу мүмкүн. Караңгы талаа микроскопиясы астында боордун биопсиясын изилдөө спирохеталардын (spirochetes) бар экендигин аныкташы мүмкүн. Боордун функциялык тесттери (Liver function tests) аномалияларды көрсөтүшү мүмкүн. (2) Кан сарытуусу (Jaundice): Кан сарытуусу боордун жаракатталышынын деңгээлине жараша болушу мүмкүн. (3) Мурун агышы (Rhinitis): Көпчүлүк учурда биринчи клиникалык белгилердин бири, төрөлгөндөн кийин биринчи жумада пайда болот. Көп сандагы, туруктуу ак агым бар, ал спирохеталарды камтыйт жана караңгы талаа микроскопиясы менен көрүүгө мүмкүн. (4) Жалпы лимфа бездеринин шишиги (Generalized lymphadenopathy): Жалпы, оорутпайт, кеңири таралган лимфа бездеринин шишиги. (5) Тери кыпырыктары (Rash): Көп учурда мурун агышынан бир-эки жума өткөндөн кийин пайда болот. Аркада, жамбашта, санда жана буттун таманында майда кызыл же кызгылт түстүү макулопапулярдык жаралар (maculopapular lesions) көрүлөт. Жаралар десквамацияга (desquamation) жана корка (crusting) чейин жетиши мүмкүн.
(1) Hepatomegaly: This is the most common finding and may occur with splenomegaly. Biopsy of the liver followed by darkfield microscopy may reveal the spirochete. Liver function tests may be abnormal. (2) Jaundice: Jaundice may or may not be present depending on the extent of liver injury. (3) Rhinitis: One of the first clinical presentations, usually in the first week of life. Copious, persistent white discharge is noted, which contains spirochetes that can be visualized under darkfield microscopy. (4) Generalized Lymphadenopathy: Generalized, non-tender lymphadenopathy is also a common finding. (5) Rash: Rash usually appears one to two weeks after rhinitis. Small red or pink colored maculopapular lesions may be commonly seen on the back, buttocks, posterior thigh and soles of the feet. The rash progresses to desquamation and crusting.