වැඩි විස්තර ― සිංහල

Vitiligo යනු මැලනොසයිට් නැතිවීම නිසා සුදු සමේ පැළඳීම ඇති කරන සුවිශේෂී සමේ ආබාධයකි. මෑත කාලීන පරීක්ෂණ පෙන්වන ලද්දේ එය ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ රෝගයක් බවයි. එය බොහෝ විට රූපලාවණ්‍ය ගැටලුවක් ලෙස දැකිය හැකි වුවද, මානසික යහපැවැත්මට සහ දෛනික ජීවිතයට ගැඹුරු බලපෑම් ඇති කරයි. 2011 දී විශේෂඥයන් විසින් segmental vitiligo නමින් හඳුන්වන වර්ගයක් අයගෙන් වෙන වෙනම වශයෙන් වර්ගීකරණය කළහ.
Vitiligo is a common skin disorder that causes patches of white skin due to the loss of melanocytes. Recent research shows it's an autoimmune disease. While it's often seen as a cosmetic issue, it can deeply affect mental well-being and daily life. In 2011, experts classified a type called segmental vitiligo separately from others.

ක්‍රියාකාරී vitiligo රෝගීන්ට පදර්ථමය ග්ලූකෝකෝටිකොයිඩ්, ප්‍රකාශ චිකිත්සාව සහ පදර්ථමය ප්‍රතිශක්ති නාශක වැනි ප්‍රතිකාර විකල්ප කිහිපයක් තිබේ. ස්ථායි vitiligo රෝගීන්ට දේශීය කොටිකොස්ටෙරොයිඩ්, දේශීය කැල්සිනුරින් නිරෝධක, ප්‍රකාශ චිකිත්සාව සහ බද්ධ කිරීමේ ක්‍රියා පටිපාටියන්හි සහනයක් සොයාගත හැක. Vitiligo හි මූලික ක්‍රියාකාරකම් අවබෝධ කර ගැනීමේ නවතම දියුණුව ඉලක්ක කරගෙන ප්‍රතිකාර ක්‍රම වර්ධනයට හේතුවී ඇත. දැනට, JAK නිරෝධක යනුවෙන් අනුකූල ප්‍රතිශක්ති මරණකාරකයන් සමඟ බහුලව පවතින ගුප්ත ආසාදන සහ පදර්ථමය අතුරු ආබාධ සක‍්‍රිය කිරීමේ අවදානම නොතකා, හොඳ ඉවසීමේ හැකියාව සහ ක්‍රියාකාරී ප්‍රතිඵල ලබා දෙන වඩාත්ම ප්‍රතිඵලදායී ප්‍රතිකාරය ලෙස සැලකේ. සමීපව පවතින පර්යේෂණවල අරමුණ වන්නේ vitiligo වර්ධනයට සම්බන්ධ ප්‍රධාන සයිටොකයින් හඳුනා ගැනීමයි (IFN-γ, CXCL10, CXCR3, HSP70i, IL-15, IL-17/23, TNF). මෙම සයිටොකයින් අවහිර කිරීම සත්‍ය ආකාරයෙන් සමහර රෝගීන්ගේ ප්‍රතිචාරය වැඩි කරයි. එයට අමතරව, miRNA‑based therapeutics සහ adoptive Treg cell therapy පිළිබඳ පර්යේෂණ දැනට පවතී.
Current models of treatment for vitiligo are often nonspecific and general. Various therapy options are available for active vitiligo patients, including systemic glucocorticoids, phototherapy, and systemic immunosuppressants. While stable vitiligo patients may benefit from topical corticosteroids, topical calcineurin inhibitors, phototherapy, as well as transplantation procedures. Recently, a better understanding of the pathophysiological processes of vitiligo led to the advent of novel targeted therapies. To date, JAK inhibitors are the only category that has been proved to have a good tolerability profile and functional outcomes in vitiligo treatment, even though the risk of activation of latent infection and systemic side effects still existed, like other immunosuppressive agents. Research is in progress to investigate the important cytokines involved in the pathogenesis of vitiligo, including IFN-γ, CXCL10, CXCR3, HSP70i, IL-15, IL-17/23, and TNF, the blockade of which has undergone preliminary attempts in animal models and some patients. In addition, studies on miRNA-based therapeutics as well as adoptive Treg cell therapy are still primary, and more studies are necessary.